De perfecte fiets voor een road trip

Wat als je maar één fiets mee kan nemen op een road trip door de Verenigde Staten? Laurens ten Dam kiest dan voor de Specialized Diverge, de alleskunner uit Morgan Hills, California. Hij heeft de beschikking over een van de drie fietsen die is gespoten in het kleurenschema van een iconische fiets uit de jaren 80: de Rock Combo. De eerste gravelbike van Specialized. Met een eerste en tweede plek in Unbound, een prestigieuze gravelrace, werd de 2021 Remastered versie van de Rock Combo als vanzelf ook een icoon.

Ook echte wielrenners, die zelf een soort icoon zijn, hebben een fiets die een speciaal plekje in hun hart heeft veroverd. Vandaar dat Laurens ten Dam even in paniek was toen zijn compaan Stefan Bolt een foutje maakte. Met de auto reed hij zijn fiets kort. Schuine buis helemaal aan gort. Voor een gesponsorde rijder als Laurens is dat normaal gesproken niet zo’n probleem. Hij belt materiaalsponsor Specialized, legt het allemaal uit en er komt een nieuw frame. No sweat. Maar nu lag het anders. “Van deze fiets zijn er maar drie in de wereld. En belangrijker: we zijn er eerste en tweede mee gefinisht in Unbound, de allerbelangrijkste gravelrace van de wereld. Dus ik schrok me dood toen ik die fiets zag. Gelukkig kon hij gerepareerd worden. Edwin heeft magisch werk verricht.” Met Edwin bedoelt Laurens Edwin van Vugt, de drijvende kracht achter Carbonreparatie.nl in Heeswijk-Dinther. Edwin repareert carbon fietsen, maakt carbon onderdelen op maat en weet de fiets daarna ook weer in de originele kleurcombinatie te herstellen. Dat deed hij dus ook met de iconische Diverge van Lau.

Een Diverge is de gravelbike van Specialized die het meest geschikt is voor lange graveltochten en -races. De geometrie is daar beter op bedacht dan bijvoorbeeld de Crux, die ook als cyclocrossfiets kan worden ingezet. Kortere bouw, wendbaardere fiets. Minder gericht op rechtdoor dan de Diverge.

Wat de fiets van Lau zo speciaal maakt, is het kleurschema. “Die fiets kreeg ik een week voor Unbound. Het is eigenlijk een mooi marketingverhaal van Specialized. Het spuitschema is heel jaren 80. Het is gebaseerd op de Rock Combo uit die tijd, een van de eerste gravelfietsen. Eigenlijk nog voordat gravel hip werd. Voor het mountainbiken hip werd, zelfs. Het segment van gravelfietsen is daarmee ontstaan en dit is een soort eerbetoon aan die eerste gravelfietsen.”

De Rock Combo van toen werd omschreven als de perfecte allemansvriend, een fiets voor alle smaken, als het maar gravel is. Toen reden ze op fietsen met 26 inch wielen en velgremmen, nu heeft de Diverge de modernste snufjes: elektronisch schakelen en schijfremmen. De rol is niet veranderd. “Met deze fiets kun je overal terecht: op de weg, in het veld, in het bos, noem maar op. Het heeft alles. Dat trekt veel mensen aan. Er worden al meer gravelfietsen verkocht dan wegfietsen,” zegt Lau. De aantrekkingskracht vindt Ten Dam wel verklaarbaar. “Het is avontuur, je kunt er de gebaande paden mee verlaten. Zeker als je wat dikkere banden monteert. Maar je kunt er ook prima mee op de weg trainen. Ik had naar Unbound alleen maar deze fiets bij me.”

Gravelfietsen is de chille versie van gravelracen, dat een specifieke business is. Unbound bijvoorbeeld, de race die je misschien beter kent als Dirty Kanza, is het officieuze WK gravelracen. De wedstrijd slash toertocht start en finisht in Emporia, Kansas, en trekt door de Flint Hills ten noorden van het stadje over een afstand van meer dan 200 mijl. Pak even je rekenmachine erbij en je komt op dik 330 kilometer koers. Over bestrating die er vooral lijkt te zijn om een aanslag te plegen op je lichaam. Dan komt de mooiste features van de Diverge goed van pas.

“Je kan het frame gewoon openmaken. In de schuine buis, onder de bidonhouder, zit een ruimte waar je bandjes, repen en al dat soort dingen kunt stoppen. Gino Bartali zou er persoonsbewijzen in verstoppen.”

Maar nog veel fijner is de demper die in de voorbouw van de Diverge is aangebracht. “Dat is echt fantastisch,” zegt Ten Dam. “Ik word ook al een dagje ouder en dit systeem vangt veel klappen op aan de voorkant. Ik begin een oude rug te krijgen en die vering maakt ‘m net iets comfortabeler. Dat kun je wel gebruiken tijdens een lange race.”

Voor Lau is het gravelracen een soort American Dream aan het einde van een lange loopbaan op de weg. Het mist de structuur van het racen in de World Tour, waar de wattagemeter strikt in het oog wordt gehouden. Natuurlijk, de grote motoren doen ook hun intrede in de gravelscene, waar steeds meer rijders de overstap maken van de weg naar het onverharde. Peter Stetina, Ian Boswell, Lachlan Morton: het zijn allemaal renners met deelname aan een of meer grote rondes op hun CV.

Maar de scene is anders, relaxter, avontuurlijker. Je moet ook wel. Je bent als renner afhankelijker van anderen. Een fiets is sneller kapot dan op asfalt en in de outback is een behulpzame mechanieker misschien wel honderd kilometer uit de buurt.

Ten Dam bevalt het wel. “Gravelen heeft de fun factor. Het is ieder voor zich, zonder teamtactiek. Er hangt een mooie sfeer rond de races. Iedereen start tegelijk en je haalt je eten en drinken allemaal bij de tussenstops van de organisatie. Het is hard fietsen, maar ook plezier maken met elkaar. Vriendelijk. Onderschat dat harde fietsen niet, want er worden serieuze wattages geduwd. Maar het racen is echt, zonder de negativiteit of oneerlijkheid die je soms op de weg tegenkomt. Ik geniet daar enorm van.”

Het gravelracen brengt Lau terug naar de basis: met een fiets en een auto het land rond, op zichzelf aangewezen. Unbound maakte deel uit van een serie Amerikaanse wedstrijden die hij betwistte. Met een camper trok hij door het immense continent, met wedstrijden in Detroit, Ohio, Michigan, Colorado, Texas en uiteindelijk Kansas. De perfecte road trip.

“Tja, die kleurtjes. Je gaat er niet harder van fietsen, maar je krijgt er wel een harde plasser van. Ik heb bijna altijd bij ploegen met zwarte fietsen gefietst. Rabobank, CCC, Sunweb hoeven we niet eens over te spreken: voor een renner als ik werd nooit iets speciaals gedaan. Ik plakte er zelf een stickertje op, maar dat was er een dag later wel weer van af gehaald. Dat deze fiets speciaal voor mij klaar stond, dat gaf wel een lekker gevoel.”

Ook de andere gesponsorde gravelrijder, Ian Boswell, kreeg speciaal voor Unbound een Diverge Rock Combo onder de billen. Samen werden ze een en twee in de uitslag. Aan het eind van de race reden de twee samen weg uit de kopgroep, waarna Boswell het haalde in de sprint.

Hoewel gelijk in uiterlijk, zit er wel wat verschil tussen de twee fietsen. Waar de fiets van winnaar Boswell is afgemonteerd met SRAM, heeft de fiets van Lau Shimano GRX als onderdelengroep. Ook andere delen als stuur, stuurpen, en zadel komen uit de Shimano-stal: het zijn delen van het merk Pro.