Speciale fiets voor een speciale man

De S-Works Tarmac SL7 2021 en 2022 van wereldkampioen Julian Alaphilippe

Iconen zijn mensen of voorwerpen die een tijd definiëren. Waaraan je de tijdsgeest kunt aflezen. Die je waarneemt met je ogen, maar een onuitwisbare indruk achterlaten in je brein. Sommige fietsen zijn iconen in de beste Byzantijnse traditie, maar anders dan in die tijd zijn wij fietsfreaks niet zo bang voor afgoderij. Als het maar een mooie fiets is. In de serie Iconic bikes stellen we een aantal van die fietsen aan je voor. Te beginnen met een speciale fiets voor een speciale man: wereldkampioen Julian Alaphilippe.

Julian Alaphillippe is wat ze in Vlaanderen een ‘specialleke’ noemen. Een bijzonder mens. Ook als wielrenner is het een speciaal geval. Als Julian Alaphilippe wint, is het nooit gestolen. Het is de uitkomst van durf, grinta, tactiek en drama. Als hij verliest trouwens ook, maar daar verdient de Fransman geen speciale fiets mee.

Met zijn twee wereldtitels wel. Er zijn in het wielrennen twee scholen: die van het verschil en die van hetzelfde. Om met de laatste school te beginnen: aanhangers van die school zijn van mening dat wielrennen een teamsport is en dat een kopman eigenlijk gewoon maar een functie is binnen dat team. In die school is het uit den boze dat een kopman of eender welke renner zich onderscheidt van de rest door een speciale fiets. De andere school zoekt het juist wel in dat onderscheid. Bij die teams heeft bijna iedere renner een aparte fiets, hetzij door een speciale kleur, hetzij door grafisch design. Waar beide scholen elkaar treffen is in de overtuiging dat de wereldkampioen een speciale fiets verdient. Uiteraard door het gebruik van de unieke kleuren blauw-rood-zwart-geel-groen; de kleuren van de regenboog. Maar er mag en moet een beschrijving bij van het karakter van de berijder, in de vorm van een artistieke interpretatie.

De druk van de regenboogtrui

Het gebeurt niet vaak dat een renner twee keer achter elkaar wereldkampioen wordt. Daar moeten gelijkaardige parcoursen voor in de planning staan, die passen bij de specifieke kwaliteiten. Imola in 2020 en Leuven in 2021 kenmerkten zich als een parcours op maat voor Julian Alaphilippe. Imola iets meer dan Leuven, waardoor die laatste wereldtitel voor de Franse kampioen binnenkwam als een wonder. Ben je een liefhebber, dan sluit je de ogen en zie je de Julian twee keer solo op de meet afstormen. Alaphilippe over zijn zege in Imola: “Iedereen in het Franse team geloofde volledig in mij en sloofde zich geweldig voor me uit. De ploegmaats maakten, zoals gevraagd, de wedstrijd al vroeg in de finale hard. Op de laatste klim wist ik wat ik moest doen. Ik keek om me heen en zag dat iedereen op zijn limiet zat. Ik viel aan met de gedachte dat ik de afstand tot de top (ongeveer 800 meter) in een volle sprint kon doen om het verschil te maken. Op de top had ik een kleine voorsprong en de finish lag nog twaalf kilometer weg. Dat waren zware kilometers. Ik reed op volle snelheid en probeerde mezelf geen vragen te stellen. Pas op 200 meter van de streep wist ik dat de zege binnen was.”

De wereldtitel leverde extra druk op, zegt Alaphilippe in zijn biografie Regenboog: “Het was anders koersen dan ik gewend was. Ik maakte fouten omdat ik de trui per se wou laten blinken. Je wil op geen enkel moment iemand teleurstellen. Het was de druk die ik mezelf oplegde. Op het WK in Leuven was ik voor het eerst weer vrij van die druk. Ik was niet de grote favoriet en heb die dag genoten.”

We kunnen het hier over de fietsen hebben. Technisch gezien is er tussen de machines van 2021 en die van dit seizoen, 2022, niet of nauwelijks verschil. Het basismateriaal is een S-Works Tarmac SL7 frame, de allrounder van de firma Specialized uit Morgan Hill, of een S-Works Aethos, de ultralichte klimfiets. Aan de frames zijn onderdelen van Shimano gemonteerd. In 2021 was dat de Dura-Ace 9100 11-speed, voor 2022 wordt dat de 9200 versie met 12 versnellingen en een deels draadloze bediening.

Fiets als verwerking van het corona-seizoen

Het verschil tussen beide fietsen zit in de kunst. Zoals de traditie van het maken van iconen vereist. De vervaardiging van een icoon wordt gezien als een religieuze handeling, waaraan allerlei voorschriften zijn verbonden. Van de maker wordt verwacht dat hij voorafgaand aan de arbeid bij de biechtvader te rade gaat en een tijdje in diepe bezinning doormaakt. Dat is precies wat de iconenschilders van Specialized hebben gedaan.

Voor de fietsen van die Imola 2020 moesten vieren werd een beroep gedaan op de creativiteit van Elena Aker. Meteen na de overwinning kwam zij met haar conceptbike. Het werd een verwerking van het corona-seizoen. De manier waarop de regenboogkleuren zijn verwerkt moet volgens Aker ‘licht geven op de achtergrond van de donkere zwarte periode die we met corona beleven’. Twee kleine details zijn er voor Julian zelf: een voor zijn vader en een voor zijn ploeg, de Wolfpack. Vooral het detail voor zijn vader spreekt tot de verbeelding. Alaphilippe huilde tranen met tuiten na zijn overwinning in Imola. Dat kwam vooral door het overlijden van zijn vader, luttele maanden eerder dat jaar. Vader Jacques was een bekende muzikant in Frankrijk en leidde een eigen orkest. “Ik heb altijd een bijzondere band met mijn vader gehad. Tijdens het WK heb ik ook heel veel aan hem gedacht. ‘Jo’ kruipt nog steeds onder mijn vel. Hij schonk me ook op het WK op de beslissende momenten de nodige kracht.” Op de fiets wordt Jo herdacht door muzieknoten op de bovenbuis.

Later dat seizoen kreeg de wereldkampioen een cadeautje: een nieuw design, met eigenlijk als voornaamste optisch verschil dat de het zwart wit werd en daardoor een minder donker beeld schetst. Ook kreeg Alaphilippe de beschikking over een lichte klimfiets, de Aethos, in een eenvoudig wit met regenboogkleuren.

Designer Briggs is als The Wolf uit Pulp Fiction

Voor de fiets van 2022 gaat het over een andere boog. Nu is masterdesigner Tom Briggs aan de knoppen. Briggs is als The Wolf uit Pulp Fiction, de man die je uit de brand helpt when the shit hits the fan. Als er bij Specialized iets moois, iets speciaals moet worden ontworpen, wordt de Canadese designer erbij geroepen. Fietsen voor wereldkampioenen, fietsen voor Sagan, maar ook de speciale Diverge van Laurens ten Dam komt mede van zijn hand. Specialized haalde hem in 2019 bij Cervelo weg, toen dat merk bij Pon terecht kwam. Bij Cervelo was hij art director en verantwoordelijk voor alle pro-accounts uit die tijd. Hij ontwierp de fietsen van Team Dimension Data-Qhubeka, maar ook de fietsen van Team GB, waarmee Bradley Wiggins naar goud reed op de Olympische Spelen van 2016 in de ploegenachtervolging.

Het was Briggs’uitdaging om een fiets te ontwerpen die aan alle kanten ‘wereldkampioen’ roept. Briggs komt uit de skatescene en die liefde laat hij in zijn ontwerpen terugkomen. De gedachte achter de fiets van Leuven 2021 is minder donker dan die van Imola 2020, met een letterlijke sprankeling die modern is en veel intensiteit uitstraalt. Precies zoals Briggs zag in de race om de titel. “Nu werd ik geinspireerd door de stormachtige wedstrijd en agressieve manier van rijden van Alaphillipe. Je ziet het moment waarop alle rijders hun best doen om krachten op de pedalen over te brengen. Hun zicht begint te vervagen en hun ogen komen elkaar tegen onder de helm en door de bril. Kijk je naar het logo van de wereldkampioen op de bovenbuis, dan lijkt het alsof hun blikken troebel worden door de inspanningen in de finale. Ze beginnen dubbel te zien van het kapotzijn. De regenboogstrepen beginnen te vervagen op de onderbuis en de balhoofdbuis. Het zilveren graniet vertegenwoordigt de werveling van gedachten, emoties, training en al het andere dat in dat ene moment van glorie komt terwijl renners wereldkampioen worden.”